Dùng thử kính hiển vi giấy Foldscope: Zoom 140x, nhìn xuyên sợi tóc, trẻ con học rất tốt mà người lớn chơi cũng vui không kém

Kính hiển vi giấy Foldscope thực tế là một dự án đã được khởi động từ khoảng năm 2016 và gây khá nhiều sự chú ý trên toàn thế giới. Dù vậy, mức giá $20 ban đầu (~460k) lại chính là rào cản khiến nó khó có thể phổ biến, nhất là ở những quốc gia đang phát triển.

Kính hiển vi giấy Foldscope, giá chỉ 99.000 đồng, được phân phối chính hãng tại Việt Nam.

Tuy nhiên, hồi đầu năm 2019, Foldscope đã được mang về Việt Nam với mức giá dễ chịu hơn rất nhiều, chỉ 99.000 đồng cho bộ kit cơ bản. Hơn nữa, đã có rất nhiều chương trình cộng đồng được tổ chức để phổ cập Foldscope tới các bạn trẻ cũng như những trường học nhằm kích thích sáng tạo, trí tò mò và yêu thích khoa học.

Làm hầu hết từ giấy nhưng vẫn chắc chắn, chống thấm nước tốt

Một bộ kit Foldscope cơ bản có khá nhiều thành phần, hầu hết được làm từ giấy chống thấm nước. Một số thành phần đặc biệt như lăng kính, kẹp nam châm hay băng dính tiêu bản mới phải làm bằng nhựa. Cách thiết kế và màu sắc của Foldscope trông cũng rất đẹp mắt, dễ kích thích hứng thú của người chơi, nhất là trẻ em.

Foldscope có rất nhiều thành phần nhỏ ghép vào nhau, phải rất cẩn thận vì nếu thiếu một thành phần thôi là coi như bỏ đi.

Foldscope làm hầu hết từ giấy chống thấm nước, được cắt sẵn nên chúng ta chỉ cần dùng tay tách nhẹ là rời ra khỏi khung, sau đó gấp nếp theo hướng dẫn.

Xung quanh khung giấy còn in sẵn những fact nhỏ về vi khuẩn, vi trùng và những thứ mà bạn có thể soi được bằng Foldscope.

Mỗi chiếc bán ra đều có một mã số riêng. Món này được thiết kế ở Mỹ nhưng sản xuất ở Trung Quốc để tiết kiệm chi phí. Trước đây, ước tính chi phí sản xuất mỗi chiếc Foldscope chỉ vào khoảng 1 USD nhưng giờ có lẽ đã rẻ hơn. Vậy nên hãng mới bán được tại Việt Nam với giá chỉ 99.000 đồng.

Đây là thành phần quan trọng nhất: Thấu kính siêu nhỏ với độ phóng đại 140 lần. Không rõ có phải vì Foldscope tái chế từ những bộ kit đã sử dụng hay không mà phần nhựa lại bị sứt méo thế kia.

Đây là bộ tiêu bản, bao gồm 6 khung giấy và 18 miếng sticker bằng d

Cách lắp ráp được quảng cáo là rất dễ dàng, chỉ mất cỡ 5 - 10 phút là hoàn thành nhưng thực tế lại khác hẳn. Kể cả khi bạn đã có kinh nghiệm chơi gấp giấy Origami thì vẫn phải vất vả vừa đọc hướng dẫn, vừa tìm đúng chi tiết để lắp thật chuẩn nên thường sẽ mất ít nhất 20 - 30 phút cho tất cả thành phần. Việc lắp sai, lắp ngược mặt là điều không tránh khỏi nếu mới dùng. Bù lại, các thành phần giấy chỉ cần gấp và cài nên lỡ sai thì chỉ cần tháo ra lắp lại là được, không lo hỏng.

Sau 30 phút loay hoay, WeBuy cũng lắp xong ba thành phần chính của Foldsope và ghép vào nhau.

Hai bên kính hiển vi là bộ điều khiển vị trí kính.

Đặt hai ngón tay lên và di chuyển để soi được các phần khác nhau trên tiêu bản.

Chuẩn bị tiêu bản phải thật cẩn thận

Trong bộ kit đi kèm 6 miếng tiêu bản và 18 sticker dính, tương đương dùng được cỡ 9 lần nếu thao tác chính xác. Con số này hơi ít với ai muốn nghịch ngợm nhiều, nhưng bạn có thể soi nhiều hơn bằng cách chuẩn bị vài mẫu vật nhỏ đặt vào một ô tiêu bản cùng lúc.

Bạn có thể chuẩn bị nhiều mẫu vật chung một ô để soi được nhiều hơn.

Thao tác chuẩn bị mẫu vật không khó lắm, ngoại trừ lúc bóc sticker hơi cực vì khó tìm và không biết cái nào còn nguyên cái nào đã hết. Các mẫu vật cần phải ép thật mỏng, càng mỏng càng dễ nhìn. Bạn cũng có thể thêm một chút xíu nước để dễ soi hơn. Một số người còn thích bắt những con bọ còn sống để soi, nhưng ở WeBuy thì chúng tôi không làm thế.

Một số mẫu vật mà WeBuy sử dụng là ruốc tép sấy khô, một cụm mốc trên quả chuối để lâu, cánh hoa giấy ngâm lâu ngày trong nước, một sợi tóc người và cụm rêu thu thập từ chậu nước mưa để ngoài trời.

Mẫu vật càng cán mỏng càng dễ soi vì ánh sáng xuyên qua tốt hơn.

Soi cả thế giới

Để nhìn rõ mẫu vật, bạn cần có một nguồn sáng đủ lớn, độ tập trung cao, ví dụ như bóng đèn huỳnh quang hay flash điện thoại. Nên tránh soi lên trời vì ánh sáng tán xạ nhiều sẽ khiến hình ảnh mời tịt, đôi khi không thể lấy nét vào mẫu vật được.

Foldscope soi rõ nhất là qua ánh đèn LED hoặc đèn huỳnh quang.

Kết quả cho ra đúng như dự đoán. WeBuy có thể nhìn rõ từng hạt muối, hạt đường trong mẫu ruốc tép. Các sợi mốc hiện rõ ràng trên tiêu bản và trong cụm rêu thì có vài chú trùng gì đó bơi lội tung tăng.

Đây là mẫu vật ruốc tép khô dưới ống kính phóng đại 140 lần.

Nếu chịu khó tìm tòi, bạn có thể soi được nhiều thứ hơn, sau đó chụp ảnh, quay video lại bằng điện thoại. Foldscope hiện có cả một cộng đồng người dùng trên Facebook để chia sẻ và hỗ trợ cách sử dụng.

Hai chú trùng bơi lội trong mẫu rêu mà WeBuy thu thập. Bạn có thể tìm cách nuôi các loại trùng phổ biến trong nước để soi.

Một số hình ảnh khác chụp lại bằng kính hiển vi Foldscope, lần lượt là sợi tóc người, chân của một con bọ, cánh hoa giấy và những sợi mốc.